Οι μεταρρυθμίσεις στην Κούβα και εμείς

Του/Της Διονύσης Γουσέτης
Η Κούβα είναι μια χώρα με πληθυσμό όσος ο δικός μας. Από τα 5,1 εκατ. εργαζομένους, το 85% είναι δημόσιοι υπάλληλοι. Και προφανώς συμπεριφέρονται ανάλογα. Ο ταξιτζής, ας πούμε, δεν έχει κανένα κίνητρο να κυνηγάει τον πελάτη. Αντίθετα, έχει κίνητρο να κυνηγάει δουλειές εκτός της υπηρεσίας, αφού ο μισθός δεν φτάνει. Δεν είναι ο μόνος. Η παραοικονομία και η μαύρη αγορά κάνουν θραύση. «Το κουβανικό μοντέλο δεν είναι πλέον λειτουργικό ούτε για εμάς», είπε πρόσφατα ο Φιντέλ Κάστρο.
Και αμέσως μετά ανακοινώθηκε ότι απολύονται ένα εκατομμύριο δημόσιοι υπάλληλοι. Μη φανταστείτε ότι όλοι μπαίνουν υποχρεωτικά στην ανεργία. Ορισμένοι θα μεταταγούν σε άλλες υπηρεσίες. Αλλά πολλοί, όπως ο ταξιτζής, θα συνεχίσουν τη δουλειά τους, παύοντας όμως να είναι μισθοδίαιτοι. Ηδη ο κουρέας, ο κομμωτής και ο ταβερνιάρης «απελευθερώθηκαν» από τον Απρίλιο.

Ολες αυτές οι ιδιωτικοποιήσεις και η παραίτηση της ηγεσίας από μέρος της εξουσίας δεν έγιναν από την αγαθή πρόθεση να ανακάμψει η χώρα από την τραγική οικονομική της κατάσταση. Κάθε άλλο. Αν το κίνητρο ήταν η ανάκαμψη, θα είχε εφαρμόσει τα μέτρα από την εποχή της κατάρρευσης της «προστάτιδας» ΕΣΣΔ, αφού από τότε γνώριζε πως πλέον και η Κούβα οδηγούνταν αναπόφευκτα στην οικονομική κατάρρευση. Επειτα, απέναντι στο πράγματι απαράδεκτο εμπάργκο των ΗΠΑ θα προσπαθούσε να αμυνθεί δημιουργώντας διεθνή ερείσματα. Προτίμησε όμως να προστατεύσει τη δικτατορική εξουσία της με ασφαλίστικες μεθόδους που την απομόνωσαν ακόμα και από συμμάχους της κομμουνιστές, όπως ο νομπελίστας Ζοζέ Σαραμάγκου. Τώρα αγωνίζεται να περισώσει όση εξουσία μπορεί, προσπαθώντας να αυξήσει την παραγωγικότητα, ώστε να επιβιώσει ο λαός και, συνεπώς, η ίδια. «Οφείλουμε να βάλουμε τέλος στην αντίληψη ότι η Κούβα είναι η μοναδική χώρα στον κόσμο που μπορείς να ζεις χωρίς να δουλεύεις», δήλωσε ο Ραούλ Κάστρο. Συγχρόνως, οι ιδιωτικοποιήσεις αναμένεται να μιμηθούν εκείνες της τέως ΕΣΣΔ. Κατά την ιταλική «Ρεπούμπλικα», από τις ιδιωτικοποιήσεις θα ωφεληθεί κυρίως η σημερινή κομματική νομενκλατούρα.

Η χώρα μας δεν είναι, βέβαια, κομμουνιστική. Είναι όμως η πιο «κομμουνιστική» χώρα της Ευρώπης. Και τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Κούβα δεν μας είναι άγνωστα. Υπερτροφικός δημόσιος τομέας, μετατάξεις, παραοικονομία, κομματική νομενκλατούρα που λυμαίνεται δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, αντίληψη ότι μπορείς να ζεις χωρίς να δουλεύεις. Και επιπλέον μια πολιτική που μας απομονώνει από τους συμμάχους μας.

Υπάρχουν όμως δύο διαφορές. Η πρώτη είναι ότι σε αυτούς ο κομμουνισμός έχει επιβληθεί από το 1960, ενώ σ’ εμάς είναι ελεύθερη επιλογή. Η δεύτερη είναι ότι σ’ εμάς ήρθε ένα πακέτο 110 δισ. ευρώ για την επιβίωσή μας, ενώ αυτοί πρέπει να καταφέρουν να επιβιώσουν μόνοι τους. Αλλά ακόμα και αν τους ερχόταν το πακέτο, μάλλον θα το απέρριπταν, όπως το απορρίπτουν τα καθ’ ημάς «αριστερά» κόμματα (Ν.Δ., ΚΚΕ, ΣΥΡΙΖΑ). Το πακέτο περιέχει όρους προς την ανοιχτή κοινωνία, τέτοιους που οι οπαδοί των κλειστών κοινωνιών των προνομίων δεν μπορούν να δεχτούν.

*Το άρθρο δημοσιεύτηκε: Καθημερινή