Όταν ο Peter Löscher, ο διευθύνων σύμβουλος της Siemens δήλωσε στους Financial Times τον προηγούμενο Μάιο του 2009, ότι η Γερμανία μπορεί να προκύψει ακόμη πιο ισχυρή μετά την ύφεση και να «καθοδηγήσει ένα νέο κύμα βιομηχανικής επανάστασης», νομίζαμε ότι η πρόβλεψη ήταν μάλλον βεβιασμένη. Εκείνη την περίοδο, η ευρωπαϊκή χώρα με τις περισσότερες εξαγωγές βρισκόταν εν μέσω της βαθύτερης ύφεσης των τελευταίων 60 ετών.
Μέσα σε 15 μήνες το όραμα του κ. Löscher γίνεται πραγματικότητα. Η γερμανική μηχανή εξαγωγών ανακάμπτει και καθοδηγεί την Γηραιά Ήπειρο στην έξοδο από την κρίση. Ανακάμπτει μάλιστα ταχύτερα από τις γειτονικές της οικονομίες που εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν προβλήματα. Το γερμανικό ΑΕΠ εκτινάχθηκε κατά 2,2% το δεύτερο τρίμηνο, συγκριτικά με τους προηγούμενους τρεις μήνες και βρίσκεται πλέον στην πρώτη θέση στην κατάταξη της ευρωπαϊκής ανάπτυξης. Τα στοιχεία της Παρασκευής, ανάγκασαν πολλούς αναλυτές να αναβαθμίσουν τις προβλέψεις τους για το γερμανικό ΑΕΠ του 2010 στο 3%
Τα επίπεδα παραγωγής, οι εξαγωγές και η κερδοφορία ενισχύονται ταχύτατα σε σημαντικούς κλάδους όπως είναι του μηχανολογικού εξοπλισμού, των αυτοκινήτων και των χημικών προϊόντων, ενώ η ανεργία βρέθηκε στο χαμηλότερο επίπεδο αρκετών ετών. Η ισχύς «extra large» όπως την αποκαλεί και ο Rainer Bruderle, ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας είναι τόσο έντονη που ακόμη και το συνηθισμένο γερμανικό άγχος έχει εξαφανιστεί. Οι γερμανικές επιχειρήσεις αντιθέτως απολαμβάνουν μία θερινή ευφορία και αισιοδοξία που έρχεται σε αντίθεση όχι μόνο με την συνήθη απαισιοδοξία των Γερμανών, αλλά και με την γκρίζα διάθεση που υπάρχει στις ΗΠΑ και την αβεβαιότητα που επικρατεί σε άλλα μέρη της Ευρώπης. Η επιχειρηματική εμπιστοσύνη στην Γερμανία άγγιξε τον προηγούμενο μήνα το υψηλότερο επίπεδο τριών ετών
Μέσα σε 15 μήνες το όραμα του κ. Löscher γίνεται πραγματικότητα. Η γερμανική μηχανή εξαγωγών ανακάμπτει και καθοδηγεί την Γηραιά Ήπειρο στην έξοδο από την κρίση. Ανακάμπτει μάλιστα ταχύτερα από τις γειτονικές της οικονομίες που εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν προβλήματα. Το γερμανικό ΑΕΠ εκτινάχθηκε κατά 2,2% το δεύτερο τρίμηνο, συγκριτικά με τους προηγούμενους τρεις μήνες και βρίσκεται πλέον στην πρώτη θέση στην κατάταξη της ευρωπαϊκής ανάπτυξης. Τα στοιχεία της Παρασκευής, ανάγκασαν πολλούς αναλυτές να αναβαθμίσουν τις προβλέψεις τους για το γερμανικό ΑΕΠ του 2010 στο 3%
Τα επίπεδα παραγωγής, οι εξαγωγές και η κερδοφορία ενισχύονται ταχύτατα σε σημαντικούς κλάδους όπως είναι του μηχανολογικού εξοπλισμού, των αυτοκινήτων και των χημικών προϊόντων, ενώ η ανεργία βρέθηκε στο χαμηλότερο επίπεδο αρκετών ετών. Η ισχύς «extra large» όπως την αποκαλεί και ο Rainer Bruderle, ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας είναι τόσο έντονη που ακόμη και το συνηθισμένο γερμανικό άγχος έχει εξαφανιστεί. Οι γερμανικές επιχειρήσεις αντιθέτως απολαμβάνουν μία θερινή ευφορία και αισιοδοξία που έρχεται σε αντίθεση όχι μόνο με την συνήθη απαισιοδοξία των Γερμανών, αλλά και με την γκρίζα διάθεση που υπάρχει στις ΗΠΑ και την αβεβαιότητα που επικρατεί σε άλλα μέρη της Ευρώπης. Η επιχειρηματική εμπιστοσύνη στην Γερμανία άγγιξε τον προηγούμενο μήνα το υψηλότερο επίπεδο τριών ετών
Παρόλα αυτά, εξακολουθούν και υπάρχουν κίνδυνοι που απειλούν την ανοδική πορεία. Κατ’ αρχήν ορισμένοι κλάδοι της γερμανικής οικονομίας αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο υπερθέρμανσης. Κατά δεύτερον, η ανάπτυξη αναμένεται να επιβραδυνθεί το δεύτερο εξάμηνο του έτους, καθώς θα τεθούν σε εφαρμογή τα μέτρα λιτότητας της κυβέρνησης του Βερολίνου. Πολλά στελέχη όμως, ανησυχούν περισσότερο γιατί το «νέο οικονομικό θαύμα» της Γερμανίας – όπως το αποκαλεί ο γερμανικός Τύπος- μπορεί ουσιαστικά να είναι … κινεζικό οικονομικό θαύμα.
Ολόκληροι κλάδοι της γερμανικής παραγωγής, από αυτοκίνητα πολυτελείας μέχρι μηχανές κλωστοϋφαντουργίας, στηρίζονται σε πολύ μεγάλο βαθμό από την κινεζική ζήτηση, γεγονός που δημιουργεί ερωτήματα για την εξάρτηση της Γερμανίας, πολλώ δε μάλλον όταν η ανάπτυξή της επιβραδύνεται.
Προς το παρόν, ο γερμανικός βιομηχανικός κλάδος έχει πολλούς λόγους για να είναι αισιόδοξος. Πολλά εργοστάσια δουλεύουν πάλι με «φούλ τις μηχανές», ορισμένες εταιρείες προχωρούν σε επέκταση της παραγωγής τους και κάποιες επαναπροσλαμβάνουν προσωπικό. Οι παραγγελίες για τον βιομηχανικό κλάδο - την ραχοκοκαλιά της γερμανικής οικονομίας που περιλαμβάνει κολοσσούς όπως η Siemens, αλλά και πολλές μεσαίες οικογενειακές επιχειρήσεις - εκτινάχθηκαν κατά 32% σε ετήσια βάση το πρώτο εξάμηνο, έναντι βουτιάς κατά 38% τον προηγούμενο χρόνο.
Η εκτίναξη των παραγγελιών, δημιουργεί διάθεση αύξησης των επενδύσεων. Μετά από μία παρατεταμένη περίοδο κατά την οποία οι περισσότερες επιχειρήσεις μάζευαν την ρευστότητά τους, πολλές επιχειρήσεις αντικαθιστούν τον παλαιωμένο εξοπλισμό τους και επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους. Η SAP η μεγαλύτερη κατασκευάστρια εταιρεία επιχειρηματικών λογισμικών προγραμμάτων, δήλωσε πως οι πωλήσεις της στην Γερμανία ενισχύθηκαν με διψήφιο ποσοστό το πρώτο εξάμηνο του έτους. «Εάν το αναλογιστεί κανείς, το να ανακοινώνει τέτοια ποσοστά ανάπτυξης μία εταιρεία σαν την SAP με ένα ήδη διαδεδομένο προϊόν και ισχυρή θέση στην αγορά, σημαίνει ότι πρόκειται για βαθιά ανάκαμψη της οικονομίας» υποστηρίζει ο Bill McDermott, co-chief executive της SAP
Αρκετοί κατασκευαστές –από την Siemens έως την Audi – αναμένεται να καταγράψουν ρεκόρ κερδοφορίας καθοδηγούμενες από το αδύναμο ευρώ και την ισχυρή τους θέση στην Ασία. ΗDaimler, η Audi και η BMW ανακοίνωσαν ρεκόρ στα περιθώρια λειτουργικής κερδοφορίας που ενισχύθηκαν πέραν του 9% στον κλάδο των πολυτελών αυτοκινήτων το δεύτερο τρίμηνο, κυρίως λόγω της ταχύτατα αναπτυσσόμενης ζήτησης, αλλά και λόγω του προγράμματος περικοπής κόστους λειτουργίας στο οποίο προχώρησαν τα προηγούμενα χρόνια.
«Η Γερμανία ευνοείται από την βιομηχανική της ισχύ και την δύναμη των εξαγωγών» υποστηρίζει ο κ. Loescher και υποδεικνύει στην τεχνολογική υπεροχή της Γερμανίας σε κλάδους ανάπτυξης όπως είναι οι υποδομές και τα οικολογικά προϊόντα. Τα βιομηχανικά προϊόντα, όπως τα αυτοκινητα, ο κεφαλαιουχικός εξοπλισμός και τα ιατρικά εξαρτήματα αντιστοιχούν σχεδός στο ένα τέταρτο του ΑΕΠ της χώρας, ποσοστό πολύ υψηλότερο από ότι στις άλλες ευρωπαϊκές οικονομίες. Οι κατά κεφαλήν πωλήσεις προϊόντων ανήλθαν στην Γερμανία στα 13.681 δολ (10.728 ευρώ), ποσό πολύ υψηλότερο από ότι ισχύει στην Γαλλία και σχεδόν διπλάσιο από ότι στην Ιταλία.
Όπως εξηγεί ο Hermann Simon, πρόεδρος της συμβουλευτικής Simon Kucher & Partners, η Γερμανία είναι πολύ πιο ανοιχτή χώρα, και αυτός είναι ένας σημαντικός παράγοντας. «Οι Γερμανοί πηγαίνουν διακοπές παντού, ενώ οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι συνήθως μένουν στην χώρα τους και δεν γνωρίζουν τον υπόλοιπο πλανήτη» παρατηρεί.
Βεβαίως, οι γερμανικοί βιομηχανικοί όμιλοι είναι συνήθως ταχύτεροι από άλλους στο να επεκταθούν σε αγορές εκτός Ευρώπης. Η VW μπήκε στην κινεζική αγορά πριν από 30 χρόνια, και τώρα δρέπει τους καρπούς της κυριαρχίας της στην αγορά. Ορισμένες από τις μεγαλύτερες οικογενειακές βιομηχανικές επιχειρήσεις, όπως η SMS Group που παράγει μηχανές επεξεργασίας μετάλλων, βρίσκονται στην Κίνα εδώ και δεκαετίες.
Ο κ. Simon υποστηρίζει πως η γερμανική εξειδίκευση σε αγορές υψηλής ποιότητας και υψηλής τεχνολογίας καθιστά τα προϊόντα της αναντικατάστατα και απολύτως απαραίτητα. «Οι επιχειρήσεις μπορούν να αναβάλουν τέτοιες επενδύσεις, αλλά δεν μπορούν να τις αποφύγουν εντελώς» υποστηρίζει και υποδεικνύει το Trumpf, το κοπτικό μηχάνημα laser. «Εάν όλες οι μηχανές Trumpf ξαφνικά εξαφανίζονταν, τότε η παγκόσμια οικονομία απλώς θα κατέρρεε, καθώς όλες οι εταιρείες που επεξεργάζονται μέταλλα θα έπρεπε να κλείσουν»
Η διπλή επίδραση της επικέντρωσης σε αγορές ανώτερης τεχνολογίας και της ισχύος τωνεξαγωγών – ακόμη και οι μικρές οικογενειακές βιομηχανικές εταιρείες πωλούν το 80% της παραγωγής τους στο εξωτερικό – έχει ωστόσο αφήσει την γερμανική βιομηχανία εκτεθειμένη στην έντονη αστάθεια της διεθνούς οικονομίας. Ο Ulrich Reifenhäuser, ιδιοκτήτης της παγκοσμίου φήμης κατασκευάστριας εταιρείας μηχανημάτων για την παραγωγή πλαστικών, δηλώνει για τα δύο τελευταία χρόνια πως «αρχικά είμαστε στο μέσο μίας βίαιης υποχώρησης και τώρα απολαμβάνουμε μία απότομη άνοδο»
- Κρατικά επιδοτούμενα προγράμματα συμβασιούχων
Αφού όμως, ενίσχυσαν την ανταγωνιστικότητά τους κι αφού βελτίωσαν σημαντικά την ευελιξία τους από πλευράς εργατικού δυναμικού την τελευταία δεκαετία, οι περισσότερες γερμανικές εταιρείες μπορούν να αντιμετωπίσουν και την αναμενόμενη επιβράδυνση. Πολλές επιχειρήσεις κράτησαν μόνο το απολύτως απαραίτητο προσωπικό κατά την διάρκεια της κρίσης και στηρίχθηκαν από εσωτερικά μέτρα ευελιξίας, αλλά και από τα κρατικά επιδοτούμενα προγράμματα βραχυπρόθεσμης εργασίας, κατά τα οποία το κράτος αναλαμβάνει τα δύο τρίτα του μισθού που χάνεται όταν μειώνονται οι ώρες εργασίας.
«Η Γερμανία έκανε καταπληκτική δουλειά κατά την διάρκεια της κρίσης. Η συμφωνία ανάμεσα σε εργαζόμενους και εργοδότες έδωσε τη δυνατότητα στις επιχειρήσεις να συγκεντρωθούν στην ανάπτυξη των δραστηριοτήτων τους» εξηγεί ο Axel Heitmann, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας χημικών προϊόντων, Lanxess. Ο πιο βασικός παράγοντας ήταν ότιεργατικά συνδικάτα όπως η IG Metall, επικεντρώθηκαν περισσότερο στην διατήρηση των θέσεων εργασίας και όχι στις αυξήσεις των μισθών κατά την διάρκεια της κρίσης.
Η στρατηγική χειμερίας νάρκης οδήγησε σε μία προσωρινή μείωση της εργατικής παραγωγικότητας, αλλά απέδωσε τελικά καρπούς καθώς έδωσε τη δυνατότητα στις επιχειρήσεις να επιταχύνουν τις διαδικασίες εξόδου από την ύφεση. Η Reifenhäuser είναι ένα βασικό παράδειγμα. Όταν οι παραγγελίες της μειώθηκαν σχεδόν κατά το ήμισυ το 2009, ο όμιλος προχώρησε στην απόλυση 120 προσωρινών υπαλλήλων και έθεσε σε καθεστώς συμβασιούχων μεγάλο ποσοστό από τους 1,200 εργαζόμενους. Όταν η αγορά βελτιώθηκε δυναμικά κατά το 2010, ο όμιλος επαναπροσέλαβε τους συμβασιούχους, επανέφερε την παραγωγή στα φυσιολογικά επίπεδα, προσθέτοντας ακόμη έξτρα βάρδιες.
Το πρόγραμμα βραχυπρόθεσμης εργασίας γνωστό και ως Kurzarbeit θα στοιχίσει το γερμανικό κράτος 6 δις. ευρώ, μόνο για το 2010, αλλά συνέβαλε τα μέγιστα στο να διατηρηθεί η ανεργία σε χαμηλό ποσοστό κατά την διάρκεια της κρίσης. Στηρίχθηκε ωστόσο από την διάθεση του γερμανικού λαού να συνεχίσουν να καταναλώνουν αν και οι καταναλωτικές δαπάνες υποχώρησαν σε χαμηλότερα επίπεδα. Τον Ιούλιο, το ποσοστό της ανεργίας ήταν στο 7,6%,που είναι ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά των τελευταίων ετών.
Τα μέτρα ευελιξίας στην αγορά εργασίας, όπως το Kurzarbeit, συνέβαλαν στην αντιμετώπιση των περισσότερων προβλημάτων προσφοράς, για τα οποία οι αναλυτές είχαν προειδοποιήσει ότι θα εμφανιστούν ενόσω η Γερμανία προχωρούσε στην στρατηγική της. Ενώ πολλοί μικρότεροι προμηθευτές, πάσχισαν να ανταποκριθούν στην ισχυρή ζήτηση κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους, οι περισσότερες εταιρείες προσαρμόστηκαν με ταχύτητα στα νέα δεδομένα. Αλλά ορισμένοι από τους κυκλικούς κλάδους, όπως είναι εκείνος των ημιαγωγών, εξακολουθούν να παρουσιάζουν προβλήματα. Η Infineon επί παραδείγματι, προς το παρόν υπολείπεται της παραγωγής της.
Τον Ιούνιο, η Audi και η Porsche είχαν σχεδόν σταματήσει την παραγωγή τους σε ορισμένα εργοστάσιά τους, αφού η Harman Becker, η προμηθεύτρια εταιρεία στερεοφωνικών αυτοκινήτου, δεν μπορούσε να ανταποκριθεί στην ζήτηση, γιατί εξαντλήθηκαν τα αποθέματα ημιαγωγών που απαιτεί η παραγωγή της.
«Τόσο ταχεία ανάκαμψη δεν μπορεί να συμβεί χωρίς τριβές. Είχαμε μαζικά προβλήματα στην αρχή, αλλά τώρα η παραγωγή έχει επιστρέψει στα φυσιολογικά επίπεδα» δήλωσε ο κ. Reifenhäuser
Η βασική ανησυχία του βιομηχανικού κλάδου, είναι πλέον η εξάρτηση της εταιρικής Γερμανίας από την Κίνα. «Χωρίς την Κίνα, σχεδόν δεν θα υπήρχε αυτή η ανάκαμψη, είναι μία τρομακτική τάση» υποστηρίζει ο Hannes Hesse, επικεφαλής του τεχνικού επιμελητηρίου VDMA, προσθέτοντας ότι η ζήτηση για μηχανήματα κλωστοϋφαντουργίας «προκύπτει σχεδόν αποκλειστικά από την Κίνα»
Η κατάσταση είναι ανάλογη και στις αυτοκινητοβιομηχανίες. Η VW χαρακτηρίζει την Κίνα «δεύτερο σπίτι» της, αλλά στην ουσία είναι η πρώτη αγορά για τα προϊόντα της. Η Daimlerδηλώνει ότι το 20%-30% των πωλήσεών της πραγματοποιείται στην Κίνα. Αλλά ο Dieter Zetsche, ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, αρνείται τις υπόνοιες ότι η αυτοκινητοβιομηχανία εξαρτάται ολοένα και περισσότερο από την κινεζική αγορά. «Έχουμε υψηλή κερδοφορία σε αυτή την αγορά, αλλά σε καμία περίπτωση δεν κρατάμε όλα μας τα αυγά σε ένα καλάθι» δήλωσε
Λίγοι όμως αμφιβάλουν, ότι ενδεχόμενη επιβράδυνση της κινεζικής οικονομίας, θα επηρεάσει την Γερμανία περισσότερο από ότι άλλες οικονομίες. Αρκετοί Γερμανοί βιομήχανοι ήδη προειδοποιούν ότι το δεύτερο εξάμηνο θα είναι πιο σκληρό. «Δεν υπάρχει κανένας λόγος υπερ-ασιοδοξίας… Υπάρχει επιβράδυνση στις ΗΠΑ και την Ασία το δεύτερο εξάμηνο» δήλωσε ο Jurgen Hambrecht, διευθύνων σύμβουλος της ΒΑSF, της μεγαλύτερης εταιρείας χημικών στον κόσμο
«Στην Δυτική Ευρώπη και ειδικότερα στην Γερμανία, περιμένουμε μείωση της ζήτησης για το δεύτερο εξάμηνο του έτους. Και στην Κίνα, υπάρχει επίσης το ενδεχόμενο ομαλής επιβράδυνσης κατά το δεύτερο εξάμηνο» δηλώνει ο Hans Dieter Pötsch, οικονομικός διευθυντής της VW.
Τέτοιες προειδοποιήσεις όμως, δεν μπορούν να χαλάσουν την θερινή αισιοδοξία στην Γερμανία. Πολλές εταιρείες, έχουν ήδη δημιουργήσει τέτοια αποθεματικά ώστε να αντεπεξέλθουν στους δύσκολους καιρούς της επιβράδυνσης. Η Siemens επί παραδείγματι, ανακοίνωσεαδιεκπεραίωτες παραγγελίες ύψους 89 δις ευρώ τον προηγούμενο μήνα, που είναι και το υψηλότερο επίπεδο στην ιστορία της εταιρίας, των 163 ετών.
«Σε γενικές γραμμές βλέπουμε σταθεροποίηση της παγκόσμιας οικονομίας υποστηρίζει ο κ. Loescher και συμπληρώνει: «Οι γερμανικές εταιρείες είναι παρούσες σε όλες τις διεθνείς αναπτυξιακές αγορές και μπορούν να εκμεταλλευτούν την τρέχουσα άνοδο»
ΠΗΓΗ: FT.com
Copyright The Financial Times Ltd. All rights reserved.
Copyright The Financial Times Ltd. All rights reserved.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου