Ο πρόεδρος Obama επισήμως κήρυξε το τέλος των αμερικανικών στρατιωτικών επιχειρήσεων στο Ιράκ στις 31 Αυγούστου, αλλά οι ειδήσεις που έρχονται από το Ιράκ εξακολουθούν να αφορούν την συνεχιζόμενη πολιτική αναταραχή και την εντεινόμενη βία.
Είναι ξεκάθαρο ότι το Ιράκ εξακολουθεί να είναι μία ασταθής χώρα και κατά πάσαν πιθανότητα θα παραμείνει ασταθής για τα επόμενα χρόνια. Αυτό όμως, που δεν είναι τόσο εμφανές είναι πως κάτω από την επιφάνεια αυτής της ασταθούς χώρας κρύβεται ένας οικονομικός γίγαντας, ο οποίος αργά αλλά σίγουρα, ξυπνά μετά από έναν 30ετή λήθαργο
Οι πρώτες ενδείξεις ζωής φάνηκαν πέρσι, όταν απονεμήθηκαν 12 νέα συμβόλαια σε ξένες πετρελαϊκές εταιρείες για να αυξηθεί η παραγωγή σε 10 από τα σοβαρά υποεκμεταλλευόμενα πετρελαϊκά κοιτάσματα της χώρας.
Τα πετρελαϊκά αποθέματα του Ιράκ είναι τα τέταρτα μεγαλύτερα στον κόσμο, μετά την Σαουδική Αραβία, την Βενεζουέλα και το Ιράν. Η σημερινή παραγωγή πετρελαίου όμως περιορίζεται στα 2,5 εκατ. βαρέλια την ημέρα, που κατατάσσει το Ιράκ στην κατηγορία μεσαίων βαρών στην διεθνή σκηνή.
Τα νέα συμβόλαια όμως, αναμένεται να οδηγήσουν σε νέες ουσιαστικές επενδύσεις στην παραμελημένη πετρελαϊκή υποδομή της χώρας, εξέλιξη που θα επιτρέψει την ενίσχυση της παραγωγής σε περισσότερα από 10 εκατ. βαρέλια την ημέρα μέχρι το 2020 (ο στόχος της ιρακινής κυβέρνησης είναι ακόμη πιο φιλόδοξος στα 12 εκατ. βαρέλια την ημέρα μέχρι το 2016).
Εάν υλοποιηθούν αυτά τα σχέδια, το Ιράκ θα καταστεί ένας από τα ισχυρότερα πετρελαιοπαραγωγά κράτη. Μόνο η Σαουδική Αραβία και η Ρωσία θα παράγουν περισσότερο πετρέλαιο. Στις σημερινές τιμές, τα πετρελαϊκά έσοδα για το Ιράκ θα ανέρχονται στα 280 δισ. δολ. Ετησίως, που αντιστοιχεί σε 10.000δολ. κατά κεφαλήν. Προς το παρόν, περιορίζονται στα 70 δισ. δολ.
Βεβαίως, ο πετρελαϊκός πλούτος δεν είναι πάντα ευλογία για μία χώρα και η πρόσφατη ιστορία του Ιράκ το αποδεικνύει. Αλλά οι προβλέψεις για το μέλλον δίνουν την δυνατότητα στο Ιράκ – εφόσον διαχειριστεί σωστά την κατάσταση - να μεταμορφωθεί σε μία από τις πλουσιότερες χώρες της περιοχής και να καταστεί σημαντικός παίκτης στην διεθνή αγορά πετρελαίου.
Υπολογίζουμε ότι στο τέλος της δεκαετίας, η αύξηση της παραγωγής πετρελαίου θα τετραπλασιάσει το κατά κεφαλήν ΑΕΠ δημιουργώντας παράλληλα οικονομικά αποθέματα που θα υπερβαίνουν τα 350 δισ. δολ, γεγονός που θα θέσει το Ιράκ στο ίδιο επίπεδο με την Σαουδική Αραβία, το Κουβέιτ και τα ΗΑΕ του σήμερα.
Με άλλα λόγια, το Ιράκ που σήμερα δανείζεται από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο για να ανταποκριθεί στις ανάγκες του, μπορεί να αναδεχθεί σε έναν από τους μεγαλύτερους εξαγωγείς πετρελαίου
Η οικονομική ανάδειξη του Ιράκ συνεπάγεται σημαντικά πλεονεκτήματα και για τον υπόλοιπο κόσμο. Μια νέα και αξιόπιστη πηγή πετρελαίου είναι ευπρόσδεκτη στις χώρες που εισάγουν μαύρο χρυσό. Η ανασυγκρότηση δημιουργεί επίσης μαζικές ευκαιρίες, ειδικότερα για τον κατασκευαστικό κλάδο της ευρύτερης περιοχής.
Μία ευημερούσα και ανοιχτή ιρακινή οικονομία, με 30 εκατομμύρια κατοίκους αποτελεί μία νέα αγορά αξιόλογου μεγέθους για τα προϊόντα και τις υπηρεσίες των διεθνών επιχειρήσεων, αλλά και των παικτών της ευρύτερης περιοχής.
Παρόλα αυτά, υπάρχουν πολυάριθμα εμπόδια και προκλήσεις. Πρώτο είναι η ασφάλεια. Στα τρέχοντα επίπεδα, η βία μάλλον δεν θα αποτρέψει τα σχέδια για αύξηση της παραγωγής πετρελαίου καθώς τα περισσότερα κοιτάσματα βρίσκονται στην σχετικώς σταθερή περιοχή των Σιιτών στον Νότο. Αλλά για να υπάρξουν τ α πλεονεκτήματα για την ευρύτερη ιρακινή οικονομία, η βελτίωση της εθνικής ασφάλειας είναι βασική προϋπόθεση.
Το δεύτερο εμπόδιο είναι η εγχώρια πολιτική κατάσταση. Ο νέος νόμος που σχεδιάζεται δημιουργεί αβεβαιότητες για την θεσμική και νομική ρύθμιση του πετρελαϊκού κλάδου.
Επιπλέον, η πολιτική αστάθεια, η αναποτελεσματικότητα και η αδράνεια επίσης αποτελούν απειλές στο να δημιουργηθεί η απαραίτητη υποδομή της πετρελαϊκής βιομηχανίας, όπως είναι το οδικό δίκτυο, η παροχή ηλεκτρικής ενέργειας και νερού. Χωρίς αυτή την βασική υποδομή, οι διεθνείς πετρελαϊκές εταιρείες δεν θα μπορέσουν να υλοποιήσουν τους στόχους παραγωγής πετρελαίου
Τέλος, είναι και το θέμα της οικονομικής πολιτικής και διακυβέρνησης. Για να ωφεληθεί η ευρύτερη οικονομία και οι κάτοικοι της χώρας από τις προοπτικές ενίσχυσης του πλούτου, η οικονομική πολιτική θα πρέπει να ανταποκριθεί στο ζήτημα της φτώχιας, ειδικότερα στις αγροτικές περιοχές. Επίσης θα πρέπει να αντιμετωπιστούν, μεταξύ άλλων, τα θέματα υγείας και παιδείας.
Η διαφθορά θα πρέπει να εξαλειφθεί. Προς το παρόν, οι αρχές έχουν καταγράψει έργο στην σταθεροποίηση της οικονομίας που έχει πληγεί από τον πόλεμο και έχουν κάνει σημαντικά βήματα προς την βελτίωση της διαφάνειας. Αλλά με την καθοδήγηση του ΔΝΤ και άλλων οργανισμών. Παραμένει αβέβαιο το τι μέλλει γενέσθαι όταν το Ιράκ θα κληθεί να προχωρήσει μόνο του
Θα καταφέρει το Ιράκ να ξεπεράσει αυτά τα εμπόδια και να πραγματοποιήσει τις οικονομικές του δυνατότητες; Υπάρχει ακόμη μεγάλη αβεβαιότητα. Μεγάλες όμως είναι και οι ευκαιρίες. Παραμένουμε αισιόδοξοι, πως όταν αναλάβει νέα κυβέρνηση, το Ιράκ θα συνεχίσει την πορεία του προς την οικονομική του γιγάντωση.
* Ο Farouk Soussa είναι επικεφαλής ανάλυσης της Citigroup για την Μέση Ανατολή
ΠΗΓΗ: http://www.ft.com/ Copyright The Financial Times Ltd. All rights reserved
http://www.euro2day.gr/ftcom_gr/194/articles/603768/ArticleFTgr.aspx
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου