Της Κορίνας Σαμάρκου
Μπορεί η επίσημη θέση της κυβέρνησης να είναι ότι η Αθήνα δεν σκέφτεται καν την αναδιάρθρωση του χρέους, όμως ξένοι επενδυτές, αναλυτές και οικονομικοί σχολιαστές δυσκολεύονται να βγάλουν αυτή την ιδέα από το μυαλό τους.
Την ώρα που η Ελλάδα έβγαινε στις αγορές για να πουλήσει τα έντοκα γραμμάτια και ο υπουργός Οικονομικών πραγματοποιούσε περιοδεία στην Ευρώπη για να παρουσιάσει το πρόγραμμα της κυβέρνησης και να προσελκύσει επενδύσεις, η αμερικανική «βίβλος» των αγορών, το περιοδικό Barron’s έγραφε σε μία από τις σπάνιες αναφορές του στην Ελλάδα: «Λόγω του τεράστιου ύψους των χρεών αυτής της πολύ μικρής χώρας, η οποία παρουσιάζει αμελητέες εξαγωγές, φτωχή συλλογή φόρων, αδύναμους πολιτικούς θεσμούς και μια μαχητική αντίσταση στη λιτότητα, το Barron’s εξακολουθεί να πιστεύει ότι η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους παραμένει μια ευδιάκριτη πιθανότητα σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα».
Το κλίμα που επικρατεί στις αγορές απέναντι στην Ελλάδα αποτυπώθηκε σε σύντομη ανάλυση του Center for Geoeconomic Studies που δημοσιεύτηκε στο Ίντερνετ. «Ελληνική κρίση χρέους: Αποκάλυψη Αργότερα» ήταν ο τίτλος της ανάλυσης, οι συντάκτες της οποίας έγραφαν ότι η στάση πληρωμών της Ελλάδας είναι απλά θέμα χρόνου. Η Αθήνα θα συνεχίσει να δανείζεται με προθυμία από το ΔΝΤ και την ΕΕ, αλλά μόλις εκμηδενίσει το πρωτογενές έλλειμμά της, η στάση πληρωμών θα φανεί ιδιαίτερα δελεαστική, καθώς έτσι θα διαγράψει μεγάλο μέρος του συσσωρευμένου χρέους της, χωρίς να έχει πια ανάγκη τις διεθνείς αγορές ομολόγων για να χρηματοδοτήσει τις τρέχουσες δαπάνες της. «Αυτή είναι η εξέλιξη την οποία προεξοφλούν τώρα τα spreads των κρατικών ομολόγων», εξηγούσε το Center for Geoeconomic Studies, κάτι που φάνηκε και από τις επίμονες σχετικές ερωτήσεις που δέχτηκε ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου τις τελευταίες ημέρες από ξένους δημοσιογράφους και επενδυτές.
Τα σενάρια περί αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους που κερδίζουν έδαφος στις αγορές υπονομεύουν την προσπάθεια της Αθήνας, αφού διατηρούν σε υψηλά επίπεδα το κόστος δανεισμού. Γι’ αυτόν το λόγο το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο επιχείρησε με πρόσφατη ανάλυσή του να αντικρούσει ένα προς ένα όλα τα επιχειρήματα που χρησιμοποιούν όσοι υποστηρίζουν το ενδεχόμενο αυτό.
«Μόνη λύση η έξοδος από το ευρώ»
Επιχείρημα: Να εγκαταλείψει το ευρώ συμβουλεύει την Ελλάδα ο επικεφαλής του γερμανικού οικονομικού ινστιτούτου IFO, Hans-Werner Sinn. «Η πολιτική της αναγκαστικής εσωτερικής υποτίμησης, του αποπληθωρισμού και της ύφεσης θα μπορούσε να φέρει την Ελλάδα στα πρόθυρα του εμφύλιου πολέμου. Είναι αδύνατο να μειώσει κανείς τους μισθούς κατά 30% χωρίς σοβαρές ταραχές. Η Ελλάδα θα ήταν χρεοκοπημένη χωρίς τη διάσωση. Όλες οι εναλλακτικές είναι τρομερές, αλλά η λιγότερο τρομερή είναι η έξοδος της χώρας από την Ευρωζώνη, ακόμα και εάν αυτό σκοτώσει τις ελληνικές τράπεζες», έχει δηλώσει ο Sinn.
Αντίλογος: Μια υποθετική έξοδος της Ελλάδας από την Ευρωζώνη θα οδηγούσε σε απότομη υποτίμηση του νέου νομίσματος και κατά συνέπεια στην εκτίναξη του χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ. Πέραν της αναταραχής και του κόστους που κάτι τέτοιο συνεπάγεται για την οικονομία, ακόμα και εάν η εξέλιξη αυτή συνοδευτεί από τη στάση πληρωμών, η χώρα δεν θα αποφύγει τη δημοσιονομική προσαρμογή, γιατί μόνο η πτώση των μισθών δεν αρκεί για την αποκατάσταση της ανταγωνιστικότητας.
«Το πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής θα αποτύχει»
Επιχείρημα: Η Ελλάδα είναι κατ’ ουσίαν χρεοκοπημένη και δεν έχει άλλη λύση παρά να αναδιαρθρώσει το χρέος της, δήλωσε πρόσφατα από τη Βιέννη ο Mark Mobius. Ο διαχειριστής της Templeton Asset Management, που θεωρείται γκουρού των αναδυόμενων αγορών, εκτιμά ότι μοναδική λύση για την Ελλάδα είναι η επιμήκυνση της αποπληρωμής του χρέους. Μια ελεγχόμενη αναδιάρθρωση του χρέους είναι η καλύτερη λύση για την Ελλάδα, έχει ισχυριστεί και ο γνωστός οικονομολόγος Nouriel Roubini, καθώς η χώρα όχι μόνο καλείται να εφαρμόσει δρακόντεια μέτρα, αλλά δεν έχει και εγγυήσεις ότι αυτά θα φέρουν το χρέος σε διατηρήσιμα επίπεδα.
Αντίλογος: Η δημοσιονομική προσαρμογή που πρέπει να γίνει στην Ελλάδα είναι πράγματι πολύ μεγάλη, αλλά έχει επιτευχθεί και στο παρελθόν. Τα τελευταία 30 χρόνια υπάρχουν 14 περιπτώσεις στις ανεπτυγμένες οικονομίες και άλλες 26 στις αναδυόμενες όπου οι κυβερνήσεις πέτυχαν δημοσιονομική προσαρμογή μεγαλύτερη των 7 ποσοστιαίων μονάδων του ΑΕΠ.
«Όταν μηδενιστεί το έλλειμμα, η Ελλάδα δεν θα χρειάζεται τους πιστωτές»
Επιχείρημα: Η Ελλάδα θα πρέπει να συνεχίσει να λαμβάνει τα χρήματα που της δανείζουν το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και η Ευρωπαϊκή Ένωση για τα επόμενα δύο χρόνια, προκειμένου να μετριάσει τις επώδυνες συνέπειες της διαδικασίας προσαρμογής. Όμως, μόλις επιτύχει το πρωτογενές πλεόνασμα του προϋπολογισμού, τότε η λύση της χρεοκοπίας είναι λογική, έγραφε πρόσφατα στους Financial Times ο αρθρογράφος της εφημερίδας, James Mackintosh.
Αντίλογος: Τα τελευταία 20 χρόνια έχουν καταγραφεί οκτώ περιπτώσεις χωρών -μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα το 1994- οι οποίες κατάφεραν να μειώσουν το πρωτογενές έλλειμμα του προϋπολογισμού τους σε μηδενικό επίπεδο. Και παρότι βαρύνονταν με χρέη που ξεπερνούσαν το 60% του ΑΕΠ τους, καμία από αυτές δεν χρεοκόπησε.
«Η κυβέρνηση θα κερδίσει πόντους στο εσωτερικό με την παύση πληρωμών»
Επιχείρημα: Με άρθρο του στους Financial Times, ο συντάκτης της εφημερίδας Alan Beattie συμβούλευε τον Γιώργο Παπανδρέου να ακολουθήσει το παράδειγμα του προέδρου της Βραζιλίας, Luiz Inacio Lula da Silva, και να «μετατρέψει τη δημοσιονομική αυστηρότητα σε πολιτικό όφελος». Η εικόνα ενός πρωθυπουργού που πασχίζει να βάλει σε τάξη το «χάλι που κληρονόμησε» μπορεί να αποδειχθεί πολιτικά επωφελής, επεσήμαινε ο Beattie. Έπειτα από ένα χρόνο και όταν η κυβέρνηση θα βρίσκεται κοντά στο στόχο του πλεονασματικού προϋπολογισμού, τότε μπορεί να προχωρήσει στην αναδιάρθρωση του χρέους, την οποία θα παρουσιάσει πολιτικά σαν να «ξαλαφρώνει» τη χώρα από το δυσλειτουργικό παρελθόν της.
Αντίλογος: Πολλοί πιστεύουν ότι μια κυβέρνηση μπορεί να γίνει αρεστή «φεσώνοντας» τους ξένους, εάν με τον τρόπο αυτό γλιτώνει την εγχώρια χαμηλή και μεσαία τάξη από τα επώδυνα μέτρα λιτότητας. Όμως, στην περίπτωση της Ελλάδας, αξιοσημείωτο κομμάτι των κρατικών ομολόγων βρίσκεται στα χέρια μικρομεσαίων επενδυτών και εγχώριων τραπεζών. Συνολικά, το κόστος μιας παύσης πληρωμών -σε πολιτικό και οικονομικό επίπεδο- θεωρείται μεγαλύτερο από εκείνο της δημοσιονομικής προσαρμογής.
«Αδύνατο να αποπληρωθεί το χρέος μετά τη λήξη του μνημονίου»
Επιχείρημα: Η Ελλάδα εξακολουθεί να αντιμετωπίζει σημαντικό ρίσκο χρεοκοπίας, καθώς η οικονομική της κατάσταση δεν θα επιτρέψει την αποπληρωμή των χρεών, όταν το πρόγραμμα διάσωσης του ΔΝΤ και της Ε.Ε. λήξει, σε τρία χρόνια, προειδοποιεί ο διαχειριστής κεφαλαίων της PIMCO, Andrew Bosomworth. Με το χρέος να οδεύει προς το 150% του ΑΕΠ, «το κόστος εξυπηρέτησής του ως μερίδιο των κρατικών εσόδων θα αυξηθεί σημαντικά, ειδικά εάν οι αποδόσεις των ομολόγων δεν μειωθούν», τονίζει ο διαχειριστής. Για αυτό ο Mohammed El-Erian, διευθύνων σύμβουλος της PIMCO, η οποία διαχειρίζεται το μεγαλύτερο fund ομολόγων παγκοσμίως, αρνείται να αγοράσει ελληνικούς τίτλους.
Αντίλογος: Η διάρκεια των χρεών των ανεπτυγμένων οικονομιών είναι στις περισσότερες περιπτώσεις μακρά, κάτι που σημαίνει ότι οι κυβερνήσεις έχουν πολύ καιρό στη διάθεσή τους για να κερδίσουν την εύνοια των αγορών και να επιτύχουν την αποκλιμάκωση του κόστους δανεισμού. Εξάλλου, το μέσο πραγματικό επιτόκιο που σήμερα πληρώνει η Ελλάδα (στο 4% το μέγιστο) είναι χαμηλότερο από αυτό που κατά μέσο όρο πλήρωναν οι αναδυόμενες οικονομίες που οδηγήθηκαν στη χρεοκοπία τα προηγούμενα χρόνια.
http://www.isotimia.gr/default.asp?pid=24&ct=13&artid=87209
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου